6 cuốn sách hay về một Cần Thơ gạo trắng nước trong

 

Cuốn sách là tổng hợp nhiều bài nghiên cứu về vùng đất non trẻ ở miền Tây Nam bộ. Tuy mới hình thành trên 300 năm nhưng vùng đất này để lại nhiều dấu ấn văn hoá trong nếp sống của người dân nơi đây. Vùng đất này là nơi cộng sinh của 3 dân tộc Kinh, Khmer và Hoa; do đó khi nói đến dấu ấn văn hoá là ta nói đến dấu ấn của riêng từng dân tộc, và cả sự giao lưu giữa 3 nhóm văn hoá này. Cuốn sách sẽ lần lượt giới thiệu cho độc giả biết về đời sống của người miền Tây; phong tục và tín ngưỡng dân gian; đời sống của người miền Tây qua văn học dân gian.

Ở phần giới thiệu, cuốn sách sẽ cho thấy Cần Thơ nói riêng và vùng Tây Nam bộ vào cuối thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI đã phải đối mặt với hiện tượng mà giáo sư Trần Ngọc Thêm gọi là "đụng trần thuỷ tinh" và "bẫy thu nhập trung bình". Trong đó cái sau sẽ được giải quyết bằng các giải pháp kinh tế; còn cái đầu thì khá mong manh vì nó được cấu thành, đúng hơn là nó được làm bằng chất liệu tinh thần chính là văn hoá. Trong sự phát triển của một vùng miền, đôi khi ta chỉ lo đến các chỉ số kinh tế mà bỏ quên văn hoá. Chính vì vậy cuốn sách này là một nỗ lực của giáo sư và đồng nghiệp trong việc trình bày lại những đặc trưng văn hoá ở vùng Tây Nam bộ một cách có hệ thống.

 

Lộ Vòng Cung trong thời Việt Nam kháng chiến với Mỹ được Mỹ chọn là vành đai để bảo vệ Cần Thơ. Tại lộ Vòng Cung này không chỉ có các bốt lính mà còn có chất độc hoá học, khiến ở đây được gọi là "vành đai trắng". Ngoài ra, lộ Vòng Cung cũng được quân kháng chiến chọn làm nơi tập kết lực lượng và làm bàn đạp giải phóng Cần Thơ. Do đó lộ Vòng Cung trở thành nơi tranh chấp ác liệt giữa hai bên. Tập Hồi ký này do Thành uỷ Cần Thơ chỉ đạo biên soạn, ghi lại nhiều ký ức của những người từng tham chiến tại chiến trường này về sự anh hùng của quân và dân Cần Thơ nói riêng và miền Tây nói chung trong thời kháng Mỹ cứu nước. Người ta hay bảo "quân và dân như cá với nước" có lẽ sẽ được thể hiện rõ trong bộ sách này.

Nếu bạn đọc muốn tìm đọc một cuốn sách khảo cứu chi tiết về Đình ở Việt Nam thì có thể tìm đọc cuốn "Đình Nam bộ xưa và nay" của nhà nghiên cứu Huỳnh Ngọc Trảng. Trong cuốn sách công phu này, nhà nghiên cứu đã cho thấy đình như một biểu tượng về tính phồn tạp trong văn hoá Việt Nam, vừa dung hoà giữa mới và cũ, vừa kết hợp giữa nội sinh và ngoại lai. Và cuốn "Đình ở thành phố Cần Thơ" của Trần Phỏng Diều sẽ khảo sát kỹ hơn về Đình trong trường hợp thành phố Cần Thơ. Qua những khảo cứu này, người đọc sẽ thấy được nét văn hoá phong phú và đa dạng trong nếp sống người Việt nơi đây.

Theo ghi nhận của nhiều sử liệu thì đạo Công giáo (trước đây gọi là đạo Gia Tô) vào Việt Nam sớm nhất là từ năm 1533. Trải qua nhiều biến động lịch sử, cộng đồng người Công giáo Việt Nam nói chung và người Công giáo ở Cần Thơ nói riêng đã có được nhiều đóng góp trong việc gìn giữ và phát triển văn hoá dân tộc Việt. Cuốn Kỷ yếu này đã ghi nhận lại những khó khăn và thuận lợi của cộng đồng người Công giáo tại thành phố Cần Thơ này từ những ngày đầu thành lập giáo phận vào năm 1955 cho đến năm 2015. 

Tập tranh này sẽ cung cấp cho bạn một trải nghiệm rất khác khi tìm hiểu về vùng đất và con người Cần Thơ. Thông thường khi tìm hiểu văn hoá một nơi, người ta thường căn cứ vào dữ liệu ghi chép và quan sát thực tế, nhưng ít ai nhìn thông qua các bức tranh. Tranh vẽ luôn là một cách diễn giả đậm tính cá nhân của người hoạ sĩ về một thực tế sống động nào đó. Do đó, lật từng trang trong cuốn sách ảnh này, bạn sẽ ngỡ ngàng khi thấy một Cần Thơ rất khác, rất đằm thắm cũng rất mộng mơ.

 

Dĩ nhiên những cuốn sách trên vẫn chưa đủ để có thể nói hết về đất và con người Cần Thơ nói riêng và vùng Tây Nam bộ nói chung. Nhưng có lẽ đó là sẽ những bước đầu đầy thú vị cho những ai yêu mến vùng đất này. Ngoài ra, bạn đọc có thể tìm đọc cuốn "Cần Thơ xưa" của tác giả Huỳnh Minh. Cuốn sách này tuy mỏng nhưng sẽ cung cấp cho bạn được những thông tin cơ bản về lịch sử, địa lý, hành chính, một số nhân vật lịch sử nổi bật như Mạc Cửu, Mạc Thiên Tích, Phan Văn Trị, v.v..